Digitalisering van verenigingssector: bijna 400.000 euro voor 10 projecten van federaties en consortia van vzw’s
De toenemende digitalisering van de samenleving heeft gevolgen voor alle sectoren, ook de verenigingssector. Deze trend –nog versterkt door de Covid-19-crisis – biedt veel kansen, maar gaat ook gepaard met uitdagingen voor veel organisaties. Zij hebben moeite om gelijke tred te houden met de digitale transformatie. Om hen te ondersteunen en te stimuleren in hun digitaliseringsproces steunt de Koning Boudewijnstichting tien projecten van federaties en koepelorganisaties van verenigingen, en dat voor een totaalbedrag van bijna 400.000 euro.
Digitale innovaties kunnen de werking van verenigingen efficiënter maken en de impact van hun activiteiten vergroten. Ze maken een ander soort interactie met hun doelpubliek mogelijk en ze zorgen voor innovatie in het aanbod en de diensten. Volgens een studie over de digitale maturiteit van de verenigingssector die in 2019 op verzoek van de Koning Boudewijnstichting werd uitgevoerd, erkent een grote meerderheid (87%) van de verenigingen het belang van digitalisering. Tegelijk voelt 72% van hen zich niet (volledig) betrokken bij de digitale evolutie. Veel verenigingen hebben te kampen met een gebrek aan middelen en expertise om te kunnen investeren in een digitaliseringsproces.
In het veld is de vraag naar ondersteuning in dit verband bijzonder groot. De Koning Boudewijnstichting is zich bewust van deze uitdaging en heeft voor het tweede jaar op rij de projectoproep ‘Go.Digit! Digitaal tot uw dienst’ gelanceerd. Doel is federaties en koepelorganisaties in de verenigingssector te ondersteunen die voor hun leden willen innoveren op het gebied van digitalisering en die in hun dienstverlening nieuwe instrumenten willen inzetten.
In totaal werden tien projecten (vijf Franstalige en vijf Nederlandstalige) geselecteerd door een onafhankelijke expertenjury, voor een totaalbedrag van 383.602 euro. Elk project krijgt een financiële ondersteuning van (bijna) 40.000 euro en wordt begeleid door een coach die gespecialiseerd is in digitale strategieën. Deze begeleiding zal de laureaten ondersteunen én zal de Stichting ook in staat stellen om van deze ervaringen te profiteren ten behoeve van andere projecten of oproepen in verband met digitalisering in de verenigingssector.
• Online musiceren via vergadertools is lastig door de vertragingen in beeld en geluid. Met de ChoirBox ontwikkelen de koepelorganisaties voor de amateurkunsten Koor&Stem, VI.BE, Muziekmozaïek en VLAMO, samen met de kunsteducatieve organisatie WISPER een digitale applicatie om online en in realtime te musiceren. Dankzij de technologische partner Imec zal deze oplossing ook kenbaar gemaakt worden in andere sectoren.
• De Belgische koepelvereniging voor mensen met zeldzame ziekten, RaDiOrg, wil met een digitale tool de informatie en data van ledenverenigingen en individuele leden gestructureerd verzamelen en verwerken, de interactie verbeteren en zo acties ondernemen en beleidsvormend werken op punten die voor hen het belangrijkst zijn.
• De ruim 50 lokale groepen van de jeugdbewegingskoepel FOS Open Scouting werken zelfstandig maar kunnen rekenen op de ondersteuning van een klein nationaal team. Dit gaat zijn digitale platform voor ledenadministratie beter toegankelijk maken voor de lokale groepen, zodat ze er eigen tools kunnen op enten, makkelijker rapporteren enzovoort.
• Het netwerk Gastvrij Vlaanderen telt ruim 40 autonome vrijwilligersorganisaties in Vlaanderen en Brussel, die zich inzetten voor mensen op de vlucht. Met de steun van Vluchtelingenwerk Vlaanderen ontwikkelt het een online platform dat vrijwilligers ondersteunt met duidelijke en up-to-date informatie, tools, en een forum om ervaringen uit te wisselen.
- Talentonwikkeling en sociale ontplooiing staat centraal in de werking van Kolle, een ecosysteem van 6 Zuid-West-Vlaamse jeugdwerkinitiatieven. Kolle werkt aan een digitaal platform om jongeren op basis van hun talenten en interesses te matchen met elkaar en met jeugdwerkinitiatieven: Kollapp.
Naast de financiële ondersteuning heeft de Koning Boudewijnstichting ook een praktische gids gepubliceerd om verenigingen te helpen bij hun digitale transformatie. De publicatie ‘Waarom uw vereniging digitaliseren en waar te beginnen?’
Slechts kleine groep verenigingen zit vooraan op trein van digitalisering
Een ruime meerderheid van de verenigingssector in ons land vindt digitalisering belangrijk, maar een groot deel van hen geeft aan eigenlijk niet goed mee te zijn. Zo hebben vrijwel alle verenigingen tegenwoordig een website, maar slechts twee op de tien gebruiken digitale tools voor fundraising. Het verenigingsleven is vragende partij om ondersteund te worden in de digitale transformatie. De Koning Boudewijnstichting wil aan deze vraag tegemoet komen, en liet als startpunt een stand van zaken opmaken: hoe digitaal werken verenigingen in België al?
Digitale toepassingen kunnen verenigingen performanter maken. Ze bieden mogelijkheden om op een andere manier met hun doelpubliek te interageren en om het aanbod en de diensten te innoveren. Data en algoritmes kunnen inzichten bieden om de eigen werking bij te sturen. In welke mate gebruiken verenigingen al digitale instrumenten? Van 700 kleine en grote verenigingen, geselecteerd uit de verenigingen die zijn aangemeld op goededoelen.be, werden personen bevraagd die betrokken zijn bij het IT-beleid van hun organisatie.
In cijfers
• 87% van de verenigingen vindt digitalisering eerder of zeer belangrijk voor de eigen organisatie. Toch geeft 72% aan niet (helemaal) mee te zijn met digitalisering.
• Bij 61% van de verenigingen maakt digitalisering deel uit van de strategie en/of visie. Dit is duidelijk vaker (83%) het geval bij zeer grote verenigingen.
• 1 op de 10 verenigingen heeft iemand fulltime in dienst voor digitalisering.
• Voor 53% is het gebrek aan middelen een drempel om (meer) werk te maken van digitalisering, maar ook tijdsgebrek (44%) en het gebrek aan tools op maat (16%) worden als belemmerend ervaren. 55% geeft aan onvoldoende kennis en expertise over digitalisering in huis te hebben.
Het gebruik van digitale tools & data
• Voor hun externe werking gebruiken verenigingen ingeburgerde technologieën zoals e-mail (98%), een website (92%) en Facebook (85%).
• Slechts twee op de tien gebruiken digitale fundraisingtools en ook op het vlak van opkomende technologieën zoals chatbots (7%) zijn verenigingen geen voorlopers.
• Ook het gebruik van digitale tools voor de interne werking varieert sterk, van 94% die verwerkingstools (vb. tekstverwerker, rekenblad…) gebruikt, over 41 % die tools heeft voor e-facturatie, naar 20% die aan de slag gaat met big data en data-analyse en 9% met een ERP-systeem (beheersysteem voor automatisering van processen). Natuurlijk zijn niet alle toepassingen even nuttig voor elke vereniging.
• 95% van de verenigingen gebruikt data, voornamelijk om te voldoen aan wettelijke verplichtingen, te rapporteren en de eigen werking bij te sturen. Ze gebruiken hierbij voornamelijk basistoepassingen zoals rekenbladen. Een meerderheid (64%) vindt dat het gebruik van data een veiligheidsrisico inhoudt. Slechts 30% van de verenigingen ziet ethische risico’s verbonden aan het gebruik van data.
Om een sprong voorwaarts te maken, kunnen alle verenigingen een duwtje in de rug gebruiken: sensibilisering over het bestaan van betrouwbare en betaalbare tools, coaches voor de digitale strategie, inspirerende succesverhalen, technische begeleiding, netwerk waar kennis en ervaringen gedeeld kunnen worden….
Go.Digit!
De Koning Boudewijnstichting zal de digitale transformatie op verschillende manieren ondersteunen, onder meer via financiële steun. Met de projectoproep ‘Go.Digit! Digitaal tot uw dienst’ wil de Koning Boudewijnstichting federaties en koepelorganisaties financieel ondersteunen voor de uitwerking en implementatie van acties die tot doel hebben de organisaties die ze vertegenwoordigen te ondersteunen in een digitaal transformatieproces. Kandidaturen zijn welkom tot 15 juli.
Voor de redactie & front montage: Bernard decock -Bron: Eirika Racquet